"Pomóż mi to zrobić samodzielnie" – mądrość, która inspiruje pokolenia

Słowa "Pomóż mi to zrobić samodzielnie", przypisywane Marii Montessori, to zdanie, które na pozór wydaje się sprzeczne, a jednak kryje w sobie głęboką prawdę o naturze uczenia się i rozwoju. To prośba dziecka, ale i uniwersalna wskazówka dla każdego, kto pragnie wspierać drugiego człowieka w zdobywaniu wiedzy i umiejętności.

Często, w pośpiechu i z troski o efektywność, mamy tendencję do wyręczania innych. Rodzice szybko zakładają dziecku buty, nauczyciele podają gotowe rozwiązania zadań, a menadżerowie wyręczają pracowników w trudniejszych projektach. Robimy to w dobrej wierze, chcąc pomóc i zaoszczędzić czas. Jednak na dłuższą metę takie postępowanie może przynieść więcej szkody niż pożytku.

"Pomóż mi to zrobić samodzielnie" to apel o zmianę perspektywy. To zaproszenie do tego, by na proces uczenia się spojrzeć nie jako na transfer wiedzy od osoby "wiedzącej" do "niewiedzącej", ale jako na wspólną podróż odkrywania i zdobywania kompetencji.

Co więc kryje się za tymi pozornie paradoksalnymi słowami?

• Pragnienie autonomii: Człowiek od najmłodszych lat dąży do samodzielności. Chce mieć wpływ na swoje otoczenie, podejmować decyzje i brać odpowiedzialność za swoje działania. Wyręczanie go w tym tłumi naturalną motywację i poczucie sprawczości.
• Potrzeba doświadczania: Uczymy się najskuteczniej poprzez działanie, eksperymentowanie i popełnianie błędów. To właśnie na drodze prób i omylnych rodzi się prawdziwe zrozumienie i trwała wiedza. Odbierając komuś możliwość samodzielnego działania, pozbawiamy go cennych lekcji.
• Rozwój pewności siebie: Każde samodzielnie wykonane zadanie, każde pokonane wyzwanie wzmacnia wiarę we własne możliwości. Człowiek, który ma wsparcie, ale działa samodzielnie, zyskuje poczucie, że "potrafi", a to bezcenny kapitał na przyszłość.

Jak więc stosować zasadę "Pomóż mi to zrobić samodzielnie" w praktyce?

• Stwórz przestrzeń do działania: Pozwól dziecku spróbować samo ubrać buty, nawet jeśli zajmie to więcej czasu. Daj uczniowi szansę na samodzielne rozwiązanie zadania, zanim podasz mu gotową odpowiedź.
• Bądź przewodnikiem, a nie wyręczycielem: Zamiast mówić "zrób to tak", zadaj pytanie "jak myślisz, co będzie następnym krokiem?". Podsuń pomysły, ale pozwól na samodzielne podejmowanie decyzji.
• Doceniaj proces, a nie tylko wynik: Chwal za wysiłek, zaangażowanie, kreatywność i wytrwałość. Pamiętaj, że droga do celu jest równie ważna, jak sam cel.
• Bądź cierpliwy: Nauka wymaga czasu i popełniania błędów. Daj drugiej osobie przestrzeń na rozwój we własnym tempie.

"Pomóż mi to zrobić samodzielnie" to zdanie, które powinno przyświecać każdemu, kto zajmuje się edukacją, wychowaniem czy zarządzaniem. To uniwersalna zasada, która pozwala budować silne, kompetentne i pewne siebie jednostki.